شانه و تراکم در فرش ماشینی به چه صورت محاسبه می شود؟

دنیای فرش‌ها یکی از انشعابات دنیای نقاشی است. اینجا هم با طرح‌ها و رنگ‌ها سروکار داریم. فرقی هم نمی‌کند که از فرش ماشینی می‌گوییم یا دست‌باف؛ همچنان با دنیایی از نقش‌ونگار روبه‌رو هستیم. فرش‌های ماشینی جدید که با فناوری‌های تازه راهی بازارها می‌شوند با سرعت بالایی در حال رساندن خود از نقطه‌نظر ظرافت و زیبایی به همتایان دست‌باف‌شان هستند.
برای اینکه بیشتر از رمز و راز این ماشینی‌های روبه‌رشد سر در بیاورید، باید اصطلاحاتی را درباره‌شان یاد بگیرید. یکی از رایج‌ترین اصطلاحات در این حوزه، شانه و تراکم فرش ماشینی است. شاید شما هم درباره این دو واژه چیزهایی شنیده باشید یا کلا دو اصطلاحِ شانه و تراکم در فرش‌فروشی‌ها و از سوی خبره‌ها زیاد به گوشتان خورده باشد. اما احتمالا دقیقا نمی‌دانید که هر یک چه معنا و کاربردی دارند. در ادامه همه اینها را خواهید دانست.
اگر بدانید که شانه و تراکم در فرش ماشینی چیست یا محاسبه شانه فرش و تراکم آن چه قلق و اصولی دارد، دید دقیق‌تری نسبت به فرش‌های ماشینی پیدا خواهید کرد.

شانه فرش به چه معناست؟

فرض کنید که خرید فرش ماشینی کاشان یا هر فرش مرغوب دیگری در برنامه‌هایتان است؛ برای انتخاب درست و اصولی باید از موضوعاتی باخبر باشید. مثلا؟ مثلا شانه فرش چیست. به تعداد ریشه در یک متر از عرض فرش، شانه می‌گویند. اگر بخواهیم دقیق‌تر توضیح بدهیم، باید با یک مثال، اوضاع را روشن‌تر کنیم. فرشی ۵۰۰ شانه را در نظر بگیرید؛‌ وقتی که می‌گوییم، این فرش ۵۰۰ شانه است یعنی در هر متر از عرض این فرش مستطیلی ۵۰۰ ریشه وجود دارد. شاید کماکان منظور از ریشه و عرض و این چیزها را درک نکرده‌اید. هیچ ایرادی ندارد. اگر باز هم دقیق‌تر بخواهیم معنای شانه فرش را برایتان بگوییم، بهتر است بدانید که وقتی می‌گوییم در هر متر از عرض فرش، N عدد ریشه وجود دارد یعنی در هر متراز عرض فرش، Nعدد گره یافت می‌شود. گره‌ها در کنار هم بافت فرش را می‌سازند.

تراکم فرش ماشینی چیست؟

تراکم فرش ماشینی هم مفهومی شبیه شانه دارد. برای تشخیص شانه فرش ماشینی و تراکم آن باید بدانید که هر یک دقیقا به چه معنا هستند. از شانه که برایتان گفتیم، حالا بهتر است به سراغ تراکم برویم. تراکم فرش ماشینی به تعداد گره‌های هر فرش در هر متر از طول آن گفته می‌شود. یعنی در هر متر از طول فرش، N عدد گره وجود دارد.
پس اگر شنیدید که فرشی دارای تراکم ۲۵۰۰ است، یعنی در هر مترمربع از طول آن، ۲۵۰۰ریشه یا گره بافته‌اند.

تفاوت تراکم و شانه در فرش ماشینی چیست؟

محاسبه شانه فرش و تراکم آن باعث می‌شود که خیلی چیزها درباره کیفیت آن به دست‌تان بیاید. هر چقدر که شانه یک فرش بیشتر باشد، نقش‌های آن ریزتر و مینیاتوری‌تر خواهند شد. اینجاست که در بعضی از موارد، حتی فرش ماشینی با دستباف اشتباه هم گرفته می‌شود. بنابراین، یادتان نرود که فرش با شانه زیاد، ریزنقش‌تر خواهد بود. فرش‌های ماشینی در بازار معمولا در قالب فرش‌هایی با شانه پانصد، هفت‌صد، هزار و هزار ودویست عرضه می‌شوند.

اما تراکم فرش نشان از چه دارد؟ هر چقدر که تراکم یک فرش بالاتر باشد، یعنی فشردگی بافت آن هم بیشتر خواهد بود. فرشی با این مشخصات یعنی تراکم بالا، سفت و سنگین می‌شود. فرش‌های ماشینی در بازار معمولا در قالب فرش‌هایی با تراکم ششصد، هفت‌صد، هشت‌صد، هزار، هزار و هفت‌صد، دوهزار، دوهزار و پانصد و پنجاه، دوهزار و هفت‌صد، سه‌هزار و سه‌هزار و ششصد عرضه می‌شوند.

اگر می‌خواهید فرشی بخرید که هم زیباست و هم سالیان طولانی زیر پایتان می‌درخشد، باید به سراغ فرش‌های ماشینی با تراکم و شانه بالا بروید. این فرش‌ها هم زیبایی بیشتری نسبت به همتایان‌شان دارند و هم به‌دلیل تراکم بالا و سفت‌بودن و فشردگی بافت‌شان، ماندگارترند و مقاومت خوبی دارند.

نحوه ی به دست آوردن شانه و تراکم در فرش ماشینی

برای محاسبه شانه فرش باید آستین‌ها را بالا بزنید و از قسمت پشت فرش، تعداد گره‌های عرضی آن را در هر یک متر بشمارید. برای تراکم هم که باید این کار را برای بخش طول فرش انجام بدهید.
کسانی که در زمینه فرش‌های ماشینی تخصص و تبحر دارند، بدون محاسبه شانه فرش و تراکم هم می‌فهمند که وضعیت این دو شاخصه برای هر فرش چگونه است. شاید بهتر باشد که برای خرید فرش با چنین فردی راهی فروشگاه شوید.
اگر هم دوست دارید که در این زمینه خبره شوید و خودتان روی پای خود بایستید، به نکاتی که گفته‌ شد، دقیق توجه کنید.

نکته کلیدی در خرید فرش ماشینی

اگر دوست دارید که فرش ماشینی‌تان ظریف باشد و به دوستان دست‌بافش شبیه شود، باید به سراغ خرید فرشی با گره‌های زیاد در طول و عرض بروید.
وجود گره‌های زیاد در یک فرش مستلزم استفاده از نخی ظریف در بافت آن است. ضخامت چنین فرشی هم بیشتر می‌شود و از همین روی، خیالتان بابت ماندگاری و دوامش راحت خواهد بود. علاوه بر این نکات در خرید فرش ماشینی یعنی دقت به تشخیص شانه فرش ماشینی و اهمیت دادن به تشخیص تراکم فرش ماشینی باید به جنس نخ آن هم نگاه کنید.
اگر جنس نخ به‌کاررفته در بافت یک فرش خوب و باکیفیت نباشد، تراکم و شانه بالای آن هم کاری از پیش نخواهد برد و فرش مرغوبی نصیب‌تان نمی‌شود. اما اگر نخی باکیفیت در بافت استفاده شده باشد، حتی مشکل کم‌بودن تراکم و شانه هم قابل‌چشم‌پوشی خواهد بود و فرش بهتری در اختیار خواهید داشت.

از دست ندهید! فرش چند شانه بخریم خوب است؟

در آخر

هر چقدر از اصطلاحات دنیای فرش بیشتر باخبر باشید، خرید هم برایتان خوشایندتر و ساده‌تر خواهد شد. این روزها که طرح‌ها، جنس‌ها و رنگ‌های فرش ماشینی بیش از هر زمان دیگری متنوع شده‌اند و برندهای رنگارنگ مشتریان را احاطه کرده‌اند، خرید خوب در گروی اطلاعات و شناخت بیشتر خواهد بود.
پس با دنیای فرش بیشتر آشنا شوید و کف‌پوش خانه‌تان را از میان بهترین‌ها انتخاب کنید. فرش می‌تواند گرمی و زیبایی هر فضایی را دوچندان کند. پس بازکردن جایی در مغز مبارک برای ذخیره اطلاعات درباره آن خالی از لطف نخواهد بود. بعد از آشنایی با دنیای فرش‌ها، خرید از برندهای معتبر است که فرایند رسیدن به فرش را برایتان شیرین‌تر و ساده‌تر می‌کند. پس همیشه به اعتبار برندها دقت کنید و دور اجناس بی‌هویت و بی‌کیفیت را خط بکشید.

اگر به دنبال انتخاب جدیدترین طرح و رنگ فرش ماشینی هستید، مقاله رنگ فرش سال 99 را حتما مطالعه نمایید.در این مقاله تمامی مواردی که باعث یک انتخاب خوب میشوند را بررسی کرده‌ایم.