راهنمای شستن فرش در خانه

یکی از مهم­ترین مواردی که خانم­ها با نزدیک شدن به سال جدید یا مناسبت­های مختلف دیگر برای انجام آن برنامه ریزی می‌کنند، شستن فرش در خانه است. البته برای شستن فرش و موکت باید برخی فاکتور­های مهم را در نظر گرفت تا هیچ آسیبی به ساختار آن­ها وارد نشود. تمیز بودن فرش و موکت می‌تواند تاثیر قابل­توجهی در زیبایی دکوراسیون داخلی خانه ایجاد کند تا جایی که برخی افراد با پرداخت هزینه­ آن‌ها را به قالیشویی می‌سپارند. البته اگر فرش یا موکت­ها خیلی کثیف نیستند و همچنین شما تجهیزات لازم برای شست­و­شوی آن­ها را در اختیار دارید، می‌توانید به شستن فرش در خانه با شامپو فرش یا موارد دیگر بپردازد. ما در این مقاله قصد داریم همه نکات ضروری در رابطه با شستن فرش در منزل را توضیح دهیم.

نکات مهم قبل از شستشوی فرش در منزل

فرش و موکت از جمله پراهمیت‌ترین اثاث خانه در نظر گرفته می­شود؛ از این رو در شست­و­شوی آن رعایت برخی مواد مهم امری ضروری است. اگر در آپارتمان زندگی می­کنید و فرش­های‌تان از 6 متر بزرگ­تر است، باید با پیروی از قانون آپارتمان نشینی شستن آن‌ها را به قالی‌شویی بسپارید. اما اگر اندازه فرش­ها کوچک­تر از 6 متر است و یا در آپارتمان زندگی نمی­کنید می­توانید به راحتی اقدامات لازم برای شست­و­شوی آن­ها را در نظر بگیرید.

• گردگیری فرش

قبل از شروع شست­و­شو باید گرد و غبار موجود روی فرش را از بین برده و پاکسازی کنید. برای انجام این کار تنها کافی است که فرش را بتکانید و یا از یک جارو­دستی برای تمیز کردن آن بکار ببرید؛ البته دقت کنید که با ضربات شما هیچ آسیبی به فرش وارد نشود، از این­ رو باید این کار را باملایمت انجام دهید.

• سطح مورد استفاده برای شست‌وشوی فرش

سطحی که از جنس آسفالت است را برای پهن کردن فرش­ها انتخاب نکنید، چرا که می تواند در حین شست­و­شو به ساختار فرش صدمه وارد کند. علاوه­بر­ این از قرار دادن فرش روی سطوحی که دارای خاک، سنگ­ریزه و دیگر موارد مشابه است، خودداری فرمایید؛ عدم توجه به این مورد می‌تواند به قسمت پشت فرش در پروسه شست­و­شو آسیب جدی وارد کند. بعد از اطمینان از شرایط و کیفیت سطح مورد نظر می­توانید فرش را پهن کنید تا اقدامات لازم برای شست­و­شو را انجام دهید.

• بررسی قسمت‌های مختلف فرش

یکی دیگر از مواردی که باید قبل از شست­وشوی فرش انجام داده شود، بررسی همه قسمت­های فرش از زوایا و جهت­های مختلف است. برای این کار باید پشت، رو­به­رو، شیرازه و ریشه­های فرش را به خوبی بررسی کنید. چنان‌چه در هر یک از قسمت­ها آسیب­هایی مانند پارگی، سوختگی روی فرش و موکت، پوسیده شدن و... مشاهده شد، باید ابتدا آن را نزد رفوگر ببرید تا اقدامات لازم برای تعمیر آن در نظر گرفته شود؛ البته بعد از اتمام فرایند تعمیر می‌توانید فرش را مورد شست‌وشو قرار دهید. اگر شما بدون توجه به پارگی، سوختگی و... به شستن فرش در خانه اقدام کنید، شدت آسیب دیدگی در قسمت مورد نظر افزایش یافته و در این حالت به اجبار باید هزینه بیشتری را برای تعمیر آن متحمل شوید.

• شست‌وشوی متناسب با جنس فرش

آخرین موردی که قبل از شست­و­شوی فرش باید مد نظر گرفته شود، بررسی جنس فرش است. در واقع جهت شست­و­شو با آب و مواد شوینده باید به جنس و ساختار فرش یا قالی توجه شود تا هیچ مشکل یا تدخلی رخ ندهد. علاوه­بر­این نباید از آب داغ یا خیلی سرد برای شستن استفاده شود؛ در این موارد آب ولرم بهترین گزینه به شمار می­رود. البته برخی افراد به اشتباه فکر می­کنند که آب داغ می­تواند در تمیزکاری فرش عملکردی ایده­آل­تر  نشان دهد؛ این درحالی است که:

• آب داغ در فرش­های دستباف با الیاف پشم می‌تواند به راحتی باعث کاهش کیفیت ساختار فرش و از دست دادن رنگ آن شود.
• آب داغ در فرش ماشینی مدرن ساوین، فرش ماشینی فانتزی و هر گونه مدل دیگری که دارای الیاف پلاستیکی است میتواند به راحتی حالت نرمی و کیفیت اصلی را از بین ببرد.

بیشتر بخوانید: چگونه تابلو فرش ماشینی را در خانه شستشو دهیم؟

اصول شستن موکت در خانه

موکت نوعی کف­پوش است که علاوه‌بر پوشش قسمت­های مورد نظر به عنوان عایق صوتی و حرارتی عمل می‌کند. امروزه رنگ­بندی و تنوع بالای انواع موکت­ها و فرش­ها باعث شده تا افراد بتوانند به راحتی با در نظر گرفتن هماهنگی و رنگ­بندی دکوراسیون داخلی خانه خود اقدام به انتخاب و خرید کنند.

اگر قصد شستن موکت در خانه را دارید، می­بایست در وهله اول با استفاده از جاروبرقی همه گرد و غبار و دیگر مواد ریز روی موکت را جمع­آوری کنید. توجه داشته باشید که قسمت­­های نزدیک دیوار به خصوص گوشه­های دیوار معمولاً گرد و غبار زیادی دارند و باید به خوبی تمیز شوند. بعد از اتمام غبارگیری می­توانید با استفاده از دو روش به شستن موکت در خانه بپردازید.

روش اول: استفاده از شامپو فرش

حائز اهمیت است بدانید که برای تولید انواع موکت­ها از الیاف مختلفی بهره­گیری می­کنند که برخی از آن­ها نسبت به موارد شوینده خاص تغییر حالت می­دهند. از این­رو باید ابتدا با توجه به جنس موکت خود، شامپو فرش مناسب انتخاب کنید. توصیه می­شود شامپو فرشی را انتخاب کنید که در ساخت آن کم­ترین میزان مواد شیمیایی حضور دارد. علاوه‌بر این قبل از استفاده حتماً دستورالعمل آن را مورد مطالعه قرار دهید.

ابتدا شامپو فرش را با آب ترکیب کرده و سپس یک اسفنج تمیز را به کف حاصل از آن مالش دهید تا کف به خوی جذب شود. در ادامه آن را به سطح موکت بکشید تا بدین شکل کثیفی و لکه­ها را تحت تاثیر قرار داده و حذف نماید. بعد از اتمام این کار باید با استفاده از یک دستمال پارچه­ای کتان مرطوب شده آلودگی روی موکت را بردارید. باید دستمال مورد نظر را گاهاً با یک دستمال خشک تازه عوض کنید تا آلودگی­ها از شدن ازدحام مجدداً به موکت مالیده نشوند.

بعد از آن که تمامی قسمت­های موکت را پاکسازی نمودید، باید مدتی منتظر بمانید تا خشک شود. توجه کنید که نباید بر روی موکت تا قبل از خشک شدن راه بروید، چرا که روی آن لکه ایجاد می کند.

روش دوم: استفاده آبلیمو، ماست و پودر ماشین لباسشویی

چنانچه موکت خانه در حالت کلی تمیز است، ولی فقط یک لکه مانند چای روی آن وجود دارد، می‌توانید با استفاده از برخی مواد ساده به پاک کردن آن بپردازید. برای این کار باید کمی ماست را روی قسمت مورد ­نظر بریزید و بعد از گذشت چند دقیقه به وسیله قاشق ماست را از روی سطح بردارید. اکنون به یک دستمال پارچه­ای آن قسمتی که لکه وجود داشت را به طور کامل خشک کنید.

چنانچه لکه­ای با ریختن ادویه­ها روی موکت خانه به وجود آمده است، تنها کافی است که مقدار آبلیمو را با آب ترکیب کرده و درنهایت با استفاده از یک دستمال روی لکه بمالید تا تمیز شود.

روش سوم: پودر لباسشویی

قسمت­های کناری و گوشه بیشتر دچار کثیفی می­شوند، از این رو ابتدا باید به وسیله جاروبرقی، به پاکسازی گرد و غبار این قسمت­ها بپردازید و سپس آب را با اندکی پودر لباس‌شویی ترکیب کرده و با استفاده از فرچه نرم یا یک اسفنج آن را به قسمت­های آلوده بکشید. در آخر همین بخش­ها را مجدداً دستمال خشک بکشید تا فرایند تمیزکاری تکمیل شود.

روش چهارم: شست‌وشوی مکانیزه

علاوه‌بر موارد ذکر شده می توانید به کمک برخی مجموعه­های حرفه‌ای و بدون دخالت مسقیم موکت­های خود را شست­وشو دهید. برای این کار می‌توانید از دو روش استفاده کنید؛ گزینه اول روش مکانیزه است، که در آن فرایند شست­و­شو با در نظر گرفتن اصول و استاندارد­ها و با بهره گیری از دستگاه­های صنعتی پیشرفته، مایع مخصوص و اسفنج انجام می­شود.

روش پنجم: شست‌وشوی غیر مکانیزه

روش غیر­مکانیزه که در منزل روی موکت­ها پیاده­سازی می‌شود. در این حالت که در مقایسه با روش مکانیزه کیفیت پایین­تری دارد از دستگاه­های کم­کیفیت­تر استفاده می‌شود، ولی همچنان مایع مخصوص شست­و­شو به همراه اسفنج پای ثابت شستن است. برای نمونه می توان به دستگاه پلیشر و جارو­برقی صنعتی اشاره کرد؛ دستگاه پلیشر عملیات شستن موکت و همچنین برس کردن آن را انجام می­دهد و در نهایت جاروبرقی صنعتی فرایند خشک کردن موکت را به انجام می­رساند.

آموزش روش خانگی شستن فرش 

همان‌طور که در قسمت­های قبلی بیان شد قبل از شستن فرش باید آن گردگیری کرده و سپس یک مکان مناسب برای پهن کردن آن در نظر گرفته شود. برای این کار بهتر است تمامی سنگ ریزه­ها و موارد مشابه را از آنجا حذف کنید. شستن فرش در خانه را می‌توان با رعایت برخی نکات مهم و در عین حال ساده انجام داد.

• نکته اول

ابتدا باید مطمئن شوید که فرش مورد نظر هنگام شسته شدن رنگ نخواهد دارد؛ چرا که در این غیر این صورت کیفیت رنگ‌بندی و ساختار فرش کاهش پیدا می­کند. برای بررسی این موضوع مهم می‌توانید یک دستمال سفید رنگ خیس را روی فرش بکشید؛ در صورتی که دستمال بتواند رنگ فرش را جذب کند، باید شست­و­شوی خانگی را از ذهن خود خارج کرده و فرش خود را به افراد متخصص در این زمینه بسپارید.

• نکته دوم

به منظور این­که در هنگام شست­و­شو آب اضافی روی فرش باقی نماند، حتماً یک سطح شیب­دار را برای پهن کردن فرش انتخاب کنید. برای حفظ کیفیت و عدم تغییر رنگ‌بندی استفاده از آب ولرم امری ضروری است. در خرید مواد شوینده به هیچ عنوان مواد قلیایی انتخاب نکنید و تنها شوینده اسیدیته خنثی را برای این این کار حساس برگزینید. پودر مخصوص شست­و­شوی دستی، پودر صابون، مایع ظرف­شویی و به خصوص شامپو فرش به عنوان بهترین گزینه برای شستن فرش در نظر گرفته می‌شود. حتماً هنگام شست­­و­شو قسمت­های کفی فرش را تمیز کنید تا جایی که هیچ مواد شوینده­ای در این قسمت باقی نماند. شسته نشدن و حضور هر گونه مواد شوینده چه از نوع قلیایی و چه از نوع اسیدی می تواند بعد از گذشت مدتی به ساختار فرش صدمه وارد کند.

• نکته سوم

پس از اتمام عملیات شستن فرش باید برای آخرین بار آن را آبگیری کرده و همه ذرات و پرز­های روی آن را با استفاده از یک حوله جمع­آوری کنید. چنانچه احساس می­کنید رنگ­بندی فرش شما به هم خواهد خورد، باید آن را جمع نکنید و اجازه دهید که مدتی در همان حالت باقی بماند. بعد از مدتی می توانید برای خشک شدن، فرش مورد­نظر را از قسمت پشت در یک فضای آزاد یعنی جایی که هوا حرکت می­کند پهن نمایید. تابش مستقیم نور خورشید می­تواند کیفیت فرش را کاهش داده و ساختار آن را ضعیف کند. علاوه­بر­این بهره گیری از ابزار­ها و تجهیزات گرمایشی برای خشک کردن سریع نیز می تواند سلامت فرش را با مشکل جدی مواجه کند. برخی از خانم­ها بر پایه یک باور نادرست هنگام پهن کردن فرش، روی ریش­های برای آخرین بار آب می­ریزند تا تمیز شود، ولی این کار تنها باعث زرد شدن ریش­ها خواهد شد.

در­نهایت بعد از مدتی که فرش مورد­نظر خشک شد، می توانید با استفاده از یک برس با ملایمت آن را برس بزنید تا به تدریج رنگ بندی و جلوه­ها به حالت اولیه خود بازگردند.

نحوه شستن فرش در خانه با شامپو فرش

برای شستن فرش در خانه با شامپو فرش تنها کافی است که موارد ذکر شده در ادامه این مقاله را به صورت گام به گام انجام دهید.

• همانند روش قبلی باید ابتدا با استفاده از جاروبرقی به حذف کردن گرد و غبار بپردازید.
• فقط از برس­هایی که ساختار نرم دارند برای تمیزکاری فرش و کشیدن شامپو بر روی آن استفاده کنید. بهره گیری از برس­های مدل سیمی یا با ساختار خشک و محکم، جداً خودداری فرمایید.
• برای درست کردن محلول شست­و­شو حتماً از آب ولرم به کاری ببرید؛ چراکه آب گرم یا سرد می­تواند رنگ­بندی و ساختار فرش را تحت تاثیر قرار دهد.
• در خرید شامپو فرش حتماً دقت کافی را به ­خرج دهید؛ تا جای ممکن محصولی را انتخاب کنید که جوهر ندارد و از حاقل خاصیت اسیدی برخوردار است.
• داخل یک قاب یا ظرف نسبتاً بزرگ به مقدار 1 لیتر آب و 2 فنجان شامپو فرش بریزید و آن­ها را به هم ترکیب کنید تا به خوبی کف دهد. در ادامه یک اسفنج را برداشته و به کف بمالید و سپس آن را بر روی فرش پخش کنید.
• بعد از قرار گرفتن کف روی فرش، طی فرایندی پرز­های موجود در فرش را جذب کرده و در خود حل می نماید؛ به­طوری که بعد از نیم ساعت در مجاورت هوا تماماً ناپدید می­شود. توجه کنید که در این نیم ساعت به هیچ عنوان روی فرش قدمی نگذارید.
• در ادامه کشیدن شامپو فرش را از سمت بالا به پایین آغاز کنید تا بدین شکل خودتان روی کف راه نروید.
• بعد از مدت 30 دقیقه برای درست کردن جهت خواب فرش می‌توانید یک دستمال زبر روی آن بکشید؛ در ادامه به وسیله یک جاروی چوبی مجدداً فرش را به سمت خواب آن جارو بزنید تا به حالت اولیه خود بازگردد.
• می­توانید با استفاده از یک برس مناسب فرش مورد را شانه بزنید تا بدین ترتیب پرز­ها به حالت اولیه خود بازگردند.

شستن فرش در خانه بهتر است یا قالیشویی؟

بدون شک فردی که به شستن فرش در خانه می­پردازید، زمان، هزینه، انرژی زیادی را صرف می­کند. البته در این حالت تمیزی فرش به صورت تضمینی است. اما این در حالی است که شاید با یک انتخاب اشتباه در مواد شوینده یا شیوه شست­و­شو ، رنگ­بندی فرش بهم خورده یا ساختار آن خراب شود. البته باید این مورد را نیز مد نظر گرفت که گاهاً استفاده از مواد شوینده ارزان قیمت در کنار دستگاه­های مخصوص که در قالیشویی استفاده می‌شود، زمینه لازم را به وجود می­آورد که از عمر و کیفیت فرش کاسته شود. در حالت کلی برای شستن فرش­های گران قیمت و ابریشم حتماً باید این کار را به قالیشویی و افراد مجرب بسپارید تا مشکلی رخ ندهد.

سوالات متداول در مورد شستن فرش در خانه

• آیا قبل از شست­وشو باید فرش دستباف را خیس کنیم؟ خیر، در این حالت بخش­های کم­رنگ فرش به راحتی رنگ می­گیرند.
• آیا بعد از شست­وشوی فرش دستباف باید آن را لوله کنیم: خیر، تحت هیچ شرایطی فرش دستبافت را بعد از شست­و­شو لوله نکنید.
• آیا کشیدن کف شامپو فرش روی موکت یا فرش ضروری است؟ بله حتماً باید انجام شود؛ چراکه در­ غیر ­این صورت فرش حالت چسبنده پیدا می­کند.
• آیا می­توان فرش ابریشم را در خانه شست؟ خیر، فرش­های گران قیمت و ابریشم به دلیل ساختار خاص به راحتی تحت­تاثیر شوینده نامناسب یا روش شست­و­شوی غیر­اصولی دچار تغییر حال و آسیب جدی می­شود.
• برای تهیه محلول شست­و­شو با شامپو فرش باید از چه مقداری استفاده شود؟ یک لیتر آب را به همراه دو فنجام شامپو فرش در یک ظرف مناسب ترکیب کنید.
• چگونه بدانیم که فرش موردنظر رنگ می­دهند یا نه؟ کافیست که یک دستمال سفید نم را روی فرش بکشید، اگر رنگ فرش را به خود جذب کرد، باید از شستن آن اجتناب کنید و این­کار را بر­عهده افراد مجرب بگذارید.
• کدام شوینده­ برای شستن فرش مناسب است؟ می­توانید از پودر شست­و­شوی دستی، پود صابون، مایع ظرفشویی و به ویژه شامپو فرش استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: چگونه فرش ماشینی را تا بزنیم؟

جمع بندی
شستن فرش در خانه یکی از کارهایی است که در کشور ما رایج بوده و هرساله انجام می‌شود. اما با ورود شوینده‌های مختلف چگونه باید فرش را شست تا آسیب نبیند؟ در این مقاله به نحوه شست‌وشوی فرش و نکات مربوط به آن پرداخته‌ایم تا با مطالعه و رعایت ‌آن‌ها بتوانید به شکلی حرفه‌ای فرش‌های خود را در خانه بشویید.