مقایسه تفاوت های فرش فانتزی و گلیم فرش

از میان انواع فرش‌های مختلفی که در بازار وجود دارند، گلیم و فرش فانتزی دو نوع از محبوب‌ترین‌ها هستند که طی سال‌های اخیر وارد بازار شده و متقاضیان زیادی داشته‌اند. این دو نوع فرش تفاوت‌های زیادی با هم دارند که مطلع‌شدن از آن‌ها می‌تواند در انتخاب بین هرکدام از این فرش‌ها به شما کمک کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با فرش فانتزی و گلیم فرش ویژگی های فرش فانتزی و گلیم فرش و تفاوت‌هایی که با هم دارند، آشنا شویم.

ویژگی های فرش فانتزی

امروزه کارشناسان فرش این کالا را از نظر طرح و رنگ به دو دسته تقسیم کرده‌اند که شامل فرش کلاسیک و فرش فانتزی می‌شود. فرش مدرن یا فانتزی در طرح و نقش تفاوت‌هایی با فرش‌های کلاسیک دارد. هرچند مواد تشکیل‌دهنده آن یکسان است. فرش‌های فانتزی از نظر تراکم گره به 500، 700، 1000، 1200 و 1500 شانه تقسیم می‌شوند. متریال استفاده‌شده در تولید این فرش‌ها می‌تواند نخ ابریشم یا پلی‌استر یا حتی پنبه و پشم باشد؛ به همین دلیل در تولید فرش مدرن یا فانتزی از پلی‌استر استفاده می‌کنند؛ به‌طوری‌که می‌توان گفت بیشتر فرش‌های فانتزی که در بازار ایران وجود دارند، از همین متریال ساخته شده‌اند. از میان فرش‌های فانتزی فرش فریز شباهت بیشتری به گلیم و قالیچه دارد. این فرش تراکم کمی دارد و در بافت آن از نخ‌های ضخیم استفاده می‌شود تا این تراکم پایین جبران شود. این فرش در طرح و رنگ متنوع تولید می‌شود.

ویژگی های گلیم فرش

گلیم فرش یکی از قدیمی‌ترین بافت‌هایی است که از همان ابتدا محبوبیت زیادی داشته است. گلیم درواقع نوعی فرش ساده و سبک است که از نظر ساختاری تفاوت‌هایی با فرش‌های معمولی دارد. قدمت گلیم به صدها سال پیش برمی‌گردد. براساس بررسی‌های انجام‌شده، اولین بار مردم شمال آفریقا و شرق اروپا و بخش‌های مرکزی آسیا اولین کسانی بودند که به سمت استفاده از گلیم رفتند.

گلیم دو نوع ماشینی و دستی دارد که نوع دستی آن در خانه و روی دار قالی بافته شده و نوع ماشینی آن در کارخانه‌ها و با استفاده از ماشین‌آلات صنعتی مدرن بافته می‌شود. ساده‌ترین تعریفی که می‌توانیم درباره گلیم فرش داشته باشیم، این است که گلیم فرش، درواقع فرشی است که پرز ندارد. فرش به‌طور طبیعی سه بعد دارد که شامل طول یا چله، عرض یا پود و ارتفاع یا پرز می‌شود. گلیم فرش بعد سوم را ندارد و به همین دلیل گلیم فرش‌ها وزن کمی دارند.

تفاوت جنس نخ فرش فانتزی و گلیم فرش

جنس الیافی که برای تولید گلیم‌های خشک و دیگر گلیم‌ها استفاده می‌شود، پلی‌استر است؛ در صورتی که برای استفاده از فرش‌های ماشینی و تولید آن از آکریلیک هیت ست شده است که بهترین نوع الیاف است و پلی‌استر جز الیاف باکیفیت برای فرش‌های ماشینی نیست. پود گلیم از جنس جوت است؛ درحالی‌که پود فرش‌های ماشینی تلفیقی از پنبه و جوت بوده و بیشتر هم پنبه است. در صورتی که در پود گلیم‌ها جوت بیشتر از پنبه است.

تفاوت در بافت فرش فانتزی و گلیم فرش

درمجموع تمام فرش‌ها به دو روش عمده بافت گره‌ای و پرز بریده بافته می‌شوند که در ایجاد ظاهر و لطافت منحصربه‌فرد هرکدام از این نوع فرش‌ها مؤثر است. گلیم فرش و فرش فانتزی دو سبک از پنج سبک فرش پرز بریده هستند که دوام زیادی دارند و این ویژگی به‌دلیل تراکم پرزها و تابیدگی محکم نخ‌ها ایجاد می‌شود. این ویژگی سبب می‌شود تا فرش‌های ماشینی ظاهر و کیفیت خوبی داشته باشند.

 گلیم و فرش تفاوت‌های زیادی در ظاهر با هم دارند. گلیم فرش با دستگاه ADR بافته می‌شود که این دستگاه‌ها در مقایسه با دستگاه‌های وندویل بلژیک و شونهر آلمان که برای بافت فرش‌های ماشینی استفاده می‌شوند، ضعیف‌تر هستند. گلیم‌های ساده و فرش‌های ماشینی ساده سطوح یکنواخت و بدون پرز دارند و درحقیقت جزء فرش‌های بدون خواب هستند. دلیل این بدون خواب‌بودن هم این است که ساختار تار و پود دارد و تنها پود از لابه‌لای تارها رد شده و سپس فشرده‌سازی می‌شود و به این ترتیب صورت گلیم خشک و گلیم فرش‌های ماشینی ساختاری منسجم‌تر به خود می‌گیرند و الیاف نخ خواب بریده می‌شوند. این بافته‌ها بدون نخ خواب هستند. برخلاف فرش‌های ماشینی که کیفیت آن‌ها را همان نخ خواب مشخص می‌کند.

تفاوت طرح فرش فانتزی و گلیم فرش

طرح گلیم فرش‌ها بدون محدودیت است و بیشتر از نقش‌های هندسی، طرح‌های عشایری، سنتی و کلاسیک استفاده می‌شود. گلیم‌های ساده و خشک هیچ محدودیتی در طرح ندارند، اما گلیم فرش‌های سنتی و گلیم فرش‌های فانتزی تقریباً طرح‌های شبیه به فرش‌های مدرن و فرش‌های کلاسیک سنتی دارند. گلیم فرش‌ها پرز بریده هستند و ضخامت آن‌ها مانند موکت و کمی بیشتر است و اصلاً قابل مقایسه با ضخامت فرش‌های ماشینی نیستند، اما گلیم‌های ساده در مقایسه با فرش‌های ماشینی ضخامت کمتری دارند. نرمی و لطافت گلیم‌ها کم است؛ درحالی‌که فرش‌های ماشینی به‌دلیل داشتن نخ خواب نرمی و لطافت دارند. دوام و ماندگاری گلیم فرش‌های ماشینی و گلیم‌ها نسبت به قالی‌ها کمتر بوده است که به‌دلیل میزان تابیدگی نخ است.

تفاوت طول عمر فرش فانتزی و گلیم فرش

فرش فانتزی به‌دلیل تابیدگی نخ‌ها ماندگاری بالاتری در مقایسه با گلیم فرش دارد؛ بنابراین گلیم از نظر دوام نمی‌تواند با فرش فانتزی رقابت کند. فرش فانتزی در برابر آسیب‌های احتمالی دوام بیشتری دارد و نمای خود را حفظ می‌کند.

گلیم فرش سطح صاف و ثابتی دارد و اگر دست‌تان را روی آن بکشید، مانند یک سگ پشمالوست. همچنین گلیم فرش به‌دلیل سطح صاف‌تری که دارد، بشقاب‌ها و لیوان‌های نوشیدنی را بهتر روی خود نگه می‌دارد؛ درحالی‌که فرش فانتزی به‌دلیل تابیدگی و طول متفاوت نخ‌ها سبب می‌شود که آن‌ها بیفتند.

بیشتر بخوانید: چگونه گودی و شکستگی فرش را از بین ببریم؟ 

کاربرد هر کدام از فرش فانتزی و گلیم فرش چیست؟  

به‌دلیل ویژگی های فرش فانتزی و گلیم فرش، گلیم فرش برای ورودی خانه مناسب‌تر است. براق‌بودن الیاف فرش سبب می‌شود تا این فرش‌ها برای محیط‌های رسمی مناسب‌تر باشند. فرش فانتزی به‌دلیل خصوصیات ذکرشده برای مکان‌های پر رفت و آمد بهتر است. همچنین به‌دلیل ظاهر بافت‌دار و غیررسمی آن‌ها می‌توانید از این فرش‌ها در اتاق خواب یا نشیمن استفاده کنید. همچنین حالت ارتجاعی و سطح تابیده‌ای که دارد، سبب می‌شود این فرش‌ها برای مکان‌های تجاری مناسب‌تر باشند. از طرفی فرش فانتزی به‌دلیل ماهیت بسیار تابیده‌اش به نظافت بیشتری نیاز دارد. بهتر است فرش فانتزی را سالی یک‌بار بخارشویی کنید تا کثیفی‌ها و چربی‌ها از لابه‌لای پرزهای فرش تمیز شود.

سایر تفاوت‌های گلیم‌فرش و فرش فانتزی

• درخشندگی

گلیم فرش در مقایسه با فرش فانتزی ظاهر براق‌تری دارد؛ زیرا از نخ‌های بلندتر در برش پرزهایش استفاده شده است، ولی فرش فانتزی گره‌های معلوم‌تر و معمولی‌تری دارد. از فرش فانتزی به‌دلیل نرمی و راحتی می‌توان در اتاق کودک یا اتاق خواب استفاده کرد. گلیم فرش را هم در مکان‌هایی که دوست دارید زیبایی گلیم به چشم بیاید، استفاده کنید.

• شانه و تراکم

از نظر شانه و تراکم هم گلیم فرش با قالی متفاوت است. آیا شنیده‌اید گلیم ساده یا خشک با شانه و تراکم بالا بافته شود؟ قطعاً جواب این سؤال منفی است. بالاترین شانه و تراکم برای این بافته‌ها، 500 تا 1000 تراکم است که گلیم فرش‌های فانتزی هستند، اما فرش‌های ماشینی با شانه و تراکم بالا هم می‌توانند بافته شوند؛ یعنی به‌صورت 1500 شانه، فرش 1200 شانه، 1000 شانه، 700 شانه، 500 شانه.

• رنگ‌های کاربردی

عموماً در بافت گلیم‌ها از 5، 6 و درنهایت 8 رنگ استفاده می‌شود، اما در فرش‌های ماشینی کمتر از 8 رنگ وجود ندارد. گلیم‌های ساده بیشتر در رنگ‌های تیره مانند بادامی، قهوه‌ای، سرمه‌ای و مشکی تولید می‌شوند. البته امروزه گلیم فرش‌های ترک و گلیم فرش‌های متال هم تولید شده‌اند که رنگ‌بندی لایت و روشنی دارند، اما در تولید محصولات ماشینی می‌توان یک طرح را با هر رنگ زمینه‌ای ست کرد.

• رد پا

گلیم فرش به‌دلیل سطح روشن و ظاهر دورنگی که دارد، معمولاً اثر رد پا روی آن باقی نمی‌ماند؛ درحالی‌که در مقایسه فرش فانتزی و گلیم فرش جای پا روی فرش بیشتر نشان داده می‌شود.