کاربردهای گلیم و جاجیم در دکوراسیون داخلی

هنرمندان همیشه در همه دوره‌ها هنرمندان بزرگی بوده‌اند. قالی بافی ایرانیان زبانزد تمام مردم دنیا است. ایران همیشه در زمینه تولید فرش دستباف و فرش ماشینی و جاجیم و گلیم اصیل پیشرو بوده است. این محصولات تنوع زیادی داشته و می‌تواند تمام سلیقه‌ها را راضی کند. در این مقاله از فرش ملکشاه می‌خواهید کاربرد گلیم و جاجیم در دکوراسیون و همچنین تفاوت‌های این دو کالا را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.

جاجیم چیست؟

جاجیم یک صنایع دستی بافته شده است که دو رو و نسبتا ضخیم است و در مناطقی از غرب و شمال غرب کشور بافته می‌شود و از آن به عنوان زیرانداز، رختواب پیچ و روکرسی استفاده می‌کنند. کلمه جاجیم از نظر لغوی به جاجم برمی‌گردد و واژه هم معنی آن پلاس است. البته از آنجایی که جاجیم در مناطق مختلفی بافته می‌شود، ساکنین هر منطقه نام خاصی برای آن دارند. برای مثال، حاجیم در ایلام جول خوانده می‌شود و آن را با دستگاهی به نام جولایی یا جولاهی می‌بافند. جاجیم به این صورت است که پرز ندارد و شما می‌توانید از هر دو طرف آن استفاده کنید نقش و نگارنگ‌هایی که روی جاجیم دیده می‌شود، با استفاده از تار‌وپود یکسان که از هر دو طرف دیده می‌شوند، حاصل می‌شود. این محصولات معمولا عرض 20 تا 50 سانتی متری و طول 8 تا 10 سانتی متری دارد و نقش و نگار روی آن معمولا در امتداد تارها تکرار می‌شوند. این طرح‌ها شامل راه‌راه پلکانی، کنگره‌ای و چهارخانه است. عشایر غرب کشور و بیشتر سمت کردستان از جاجیم به عنوان رخت خواب پیچ استفاده می‌کنند. امروزه شاهد تولید نوع دیگری از جاجیم هستیم که برای بافت آن از دستگاه‌های پیشرفته، الیاف مصنوعی و رنگ‌‌های پیش‌ساخته استفاده می‌شود و عمدتا آن‌ها را به نام جاجیم می‌شناسیم. اما جاجیم دستباف و سنتی حس و حال بهتری نسبت به نمونه‌های ماشینی دارد.

گلیم چیست؟

گلیم یک نوع صنایع دستی بافته شده با سطح صاف و بدون پرز است که از تاروپود تشکیل شده است و مانند قالی پرز بلند ندارد. برای بافت این محصول هر چه نخ نازک‌تر و لطیف‌تر باشد، گلیم هم مرغوب‌تر خواهد بود. به همین خاطر است که برای بافت گلیم از پشم زیر گلو و زیر بغل گوسفندان استفاده می‌کنند تا کیفیت بیشتری داشته باشد. انعطاف‌پذیری، دوام بالا و رنگ پذیری از خصوصیاتی است که پشم گوسفندان برای بافت گلیم ایجاد می‌کند. همچنین پشم شاخصه دیگری هم دارد که باعث می‌شود حالت دادن به آن برای بافت گلیم راحت‌تر باشد. گلیم‌بافی یکی از هنرهای خیلی قدیمی در ایران است که مورخان سابقه آن را به 7 هزار سال پیش نسبت می‌دهند و همچنین در آثار باستانی با قدمت 6 هزار سال هم یافت می‌شود که نشان دهنده تاریخ غنی و پربار ایرانی است.

جاجیم و گلیم چه فرقی دارند؟

جاجیم از نظر ضخامت جایگاهی بین گلیم و پارچه دارد یعنی از گلیم نازک‌تر بوده و از پارچه ضخیم‌تر است. البته جاجیم لطافت بیشتری هم از گلیم دارد. تفاوت جاجیم و گلیم شامل مواردی در بافت هم می‌شود. در بافت گلیم از اول ابعاد در دار قالی مشخص می‌شود اما جاجیم را با طول و عرض کم در چهار تخته هستند و در آخر آن‌ها را به هم می دوزند.

نقش‌های روی جاجیم معمولی عمومی یا افقی هستند اما نقش‌های روی گلیم محدودیتی ندارند و در جاهای مختلف گلیم می‌توانید آن‌ها را ببینید. جاجیم معمولا به صورت راه‌راه یا طولی و با پنبه یا پشم‌های تابیده شده زبر بافته می‌شود. برای بافت جاجیم دستگاهی به نام دار جاجیم بافی لازم است که البته کاملا با دست کار می‌کند و در واقع جاجیم یک هنر دست کامل است. جاجیم از به هم تنیده شدن چند تخته یا نوار با هم شکل می‌گیرد. جاجیم بافته شده تار نماست و به هیچ عنوان پود آن قابل دیدن نیست. بیشتر نقش‌ونگارهای جاجیم همانطور که گفته شد نواری هستند؛ اما در بعضی از موارد نقش‌های شطرنجی هم دیده می‌شود. جاجیم دوطرفه بوده و هر طرف آن یک نقش دارد که قابل استفاده است.

در بافت گلیم چله دیده نمی‌شود و مخفی است اما طوری بافته می‌شود که روی زیبایی تمام جاجیم تاثیر دارد. چله در جاجیم رنگی است و به زیبایی آن افزوده است.

کاربرد گلیم و جاجیم در خانه

این روزها کاربرد گلیم و جاجیم بیشتر شده است و نسل جوان هم روزبه‌روز به استفاده از این  این کالاه علاقه‌مندتر می‌شوند. گلیم و جاجیم ظاهر کلاسیک و زیبایی دارند و به نسبت این که کجا از آن‌ها استفاده کنید، می‌تواند جلوه خاص خودشان را داشته باشند.

استفاده از جاجیم و گلیم در اتاق خواب

در کاربرد گلیم و جاجیم در اتاق خواب آنچه که در اتاق خواب اهمیت دارد، انتقال حس آرامش و راحتی است. رنگ‌های سرد انتخاب بهتری برای اتاق خواب هستند. رنگ‌هایی مانند آبی، سبز ملایم یا خاکستری روشن. در این بین اضافه کردن یک گلیم با رنگ‌ گرم هم می‌تواند آرامش و دنج بودن را به اتاق شما اضافه کند. پیشنهاد ما این است که از کوسن‌هایی با روکش گلیم روی تخت استفاده کنید.

استفاده از جاجیم و گلیم در مبلمان

یکی از عناصر بی نظیر و جذابی که می‌توانید آن‌ها را از جنس گلیم و جاجیم بسازید، مبل‌ها هستند. مبل‌هایی که روکش گلیم دارند، ظاهری اصیل‌تر داشته و برای فضای خانه با سبک کلاسیک انتخاب بهتری هستند. علاقه‌مندان می‌توانند از مبل فرش‌ها به عنوان کاناپه‌های تکی در چیدمان خانه استفاده کنند یا این که ست‌ها یا نیم‌‌ست‌های این مبلمان را تهیه کنند. طرح و نقش گلیم طوری است که حتی در ابعاد کوچک هم چشم‌ها را به خودش جلب می‌کند و نیازی نیست که حتما در وسعت زیاد به نمایش دربیاد.

کاربرد گلیم و جاجیم برای ساخت کوسن

اگر مبلمان شما پارچه ساده دارند و نقش و طرح کمی دارند، یکی از بهترین راه‌هایی که می‌توانید به دکوارسیون‌تان کمی نقش و طرح و رنگ اضافه کنید، استفاده از کوسن‌های گلیم و جاجیم است. کوسن‌ها علاوه‌بر اینکه می‌توانند تغییرات فوق‌العاده‌ای در فضا به وجود بیاورند، مقرون به‌صرفه هم هستند. شما می‌توانید روی مبل یا تخت از کوسن‌های سنتی گلیم‌های پشمی یا ابریشمی استفاده کنید. توصیه ما این است که از رنگ‌های شادتر و پررنگ‌تر برای تهیه جاجیم و گلیم کوسن استفاده کنید.

استفاده از جاجیم و گلیم برای روکش و پاف

پاف‌ها درواقع همان مبلمان کوچکی هستند که به سبک‌های مختلف می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. آن‌ها تقریبا ظاهری مانند کوسن دارند اما در ابعاد بزرگ‌تر، حجیم‌تر و با روکش‌های ضخیم‌تر از کوسن هستند. پاف‌ها می‌توانند به صورت چهارخانه هم باشند و برای نشستن یا دراز کشیدن یا قرار دادن پا و حتی به عنوان میز جلو مبلی، گزینه‌های خوبی هستند. پاف‌ها جنس‌های متنوعی دارند و استفاده از جاجیم و گلیم برای روکش کوسن و پاف کاربرد دارد. استفاده از پاف‌های گلیم و جاجیم در کنار مبلمان ساده جلوه دیدنی در خانه ایجاد می‌کند.

استفاده از جاجیم و گلیم به جای فرش

استفاده از جاجیم و گلیم بجای فرش هم رایج است. جاجیم‌ها و گلیم‌ها را به سادگی می‌توانید با دکوراسیون سبک مدرن هماهنگ کنید. کافی است یک دست مبلمان رنگ خنثی روشن را به سادگی با رنگ‌های شاد گلیم و جاجیم دست باف ترکیب کنید تا یک چیدمان فوق‌العاده و منحصر به‌ فرد داشته‌ باشید.