مهم ترین تفاوت های فرش دستباف و ماشینی چیست؟

تفاوت فرش دستباف و ماشینی از دیرباز تا کنون یکی از پرتکرارترین سوالات بازار فرش بوده و ورود فرش‌های ماشینی جدید که شباهت زیادی با فرش‎های دستباف دارند نیز خریداران را بیش از پیش سر درگم کرده است. فرش دستباف به مراتب گران‎بهاتر از فرش ماشینی بوده و از همین رو، برخی از افراد سودجو به تولید فرش‎های دستباف تقلبی روی آورده و از ناآگاهی افراد نهایت استفاده را برده و این موضوع به چالشی مضاعف برای خریداران بدل شده است؛ اگر کنجکاوید تا بدانید تفاوت فرش دستباف و ماشینی چیست؟ و یا چگونه تشخیص فرش دستباف تقلبی ممکن است، ادامه این متن را به هیچ وجه از دست ندهید!

در واقع می‎توان گفت که فرش دستباف و ماشینی تفاوت‎های بسیاری با هم دارند و افراد مجرب در این حوزه، به سرعت این تفاوت‎ها را تشخیص می‌دهند اما برای خریداران معمولی و افرادی با تجربه کمتر، توجه به چندین نکته می‎تواند یک خرید مطمئن را برایشان رقم بزند.

اولین گام برای خریداران برای پی بردن به تفاوت فرش دستباف و ماشینی، توجه و بررسی با دقت به بافت پشت فرش، ریشه ها، اندازه و طرح آن‎هاست که می‌توان اطلاعات ارزشمندی را راجب هر فرش از این طریق دریافت؛ همچنین تشخیص تفاوت بین فرش ماشینی و دستباف را می‎توان در تفاوت کناره ‎ها و جنس نخ و الیاف به کار رفته شده در هر فرش جست‌وجو کرد.

بیشتر بخوانید: مقایسه تفاوت های فرش فانتزی و گلیم فرش

فرش دستباف و ماشینی چه تفاوت هایی با هم دارند؟

همان گونه که گفته شد، فرش‌های دستباف و ماشینی تفاوت‎ های بسیاری دارند اما برای خریداران معمولی ممکن است انتخاب بین دو فرش، چالشی دشوار باشد؛ در این جا به 5 روش تشخیص فرش دستباف با ماشینی اشاره خواهیم داشت که می‎تواند در این راه بسیار به شما کمک کند.

· تفاوت در بافت پشت فرش دستباف و ماشینی

یکی از بهترین و در عین حال ساده‎ترین راه‎ها برای درک تفاوت فرش دستباف و ماشینی، مشاهده دقیق بافت پشت فرش و بررسی یکنواختی گره‎ها است؛ به عبارت بهتر، گره‎ها در فرش دستباف، اندازه‎ای یکسان نداشته و ممکن است گره‎ای بزرگ یا کوچک‎تر از گره‎های کناری باشد؛ اما در فرش‌های ماشینی از آن جایی که دستگاه این فرش را می‎بافد، گره‎ها کاملا یکسان خواهد بود و از این رو بررسی پشت فرش، یک راه عالی برای تشخیص تفاوت فرش دستباف با ماشینی خواهد بود.

· تفاوت در ریشه های فرش دستباف و ماشینی

یکی دیگر از روش تشخیص فرش دستباف با ماشینی، توجه به ریشه‎های فرش است که می‎تواند از دستباف یا ماشینی بودن فرش حکایت داشته باشد؛ در فرش‎های دستباف، ریشه‎ها بخشی از خود فرش‎ هستند اما در نمونه‎ای ماشینی، ریشه‎ها جزئی از فرش نبوده و به آن دوخته شده‌اند.

در واقع کافی است به ریشه‎ها کمی با دقت بیشتری نگاه کنید تا تفاوت فرش دستباف و ماشینی را بهتر تشخیص دهید!

· تفاوت در اندازه و طرح فرش دستباف و ماشینی

یکی دیگر از موارد تفاوت فرش دستباف با ماشینی، الگوی طراحی دقیق فرش ماشینی است؛ چرا که از کامپیوترهایی پیشرفته برای کنترل این طراحی استفاده می‎شود، کوچکترین بی‎نظمی‌ای در طراحی و اندازه آن به چشم نمی‎خورد و کاملا دو طرف آن با هم متقارن هستند.

اما از آن جایی که انسان‎ها در تولید فرش دستباف نقشی مستقیم دارند، گاها بی‎نظمی و عدم تقارن در طرح کلی فرش دیده شده و ممکن است اندازه بعضی از نقش‌ها یکسان نباشد و  نگاه موشکافانه به فرش و در نظر داشتن این نکته، راهی ساده و عالی برای تشخیص  تفاوت فرش دستباف و ماشینی به حساب می‎آید.

· تفاوت در کناره های فرش دستباف و ماشینی

روش تشخیص فرش دستباف با ماشینی، از طریق مشاهده کناره‎های فرش نیز بسیار ساده و کاربردی بوده که در شرایطی که وقت چندانی برای تشخیص ندارید می‎تواند بسیار مفید باشد.

در واقع کافی است بدانید که معمولا کناره‎ها در فرش دستباف چندان خط کشی شده و یک دست و هموار نیست و کمی بی‎نظمی را در این بخش شاهد خواهید بود در حالی که در فرش‎های ماشینی، این کناره‎ها کاملا خط کشی شده و هموار بوده هیچ گونه بی‎نظمی در آن دیده نمی‎شود!

· تفاوت در نخ و الیاف استفاده شده

اما دیگر تفاوت فرش دستباف و ماشینی که برای پی بردن به آن به کمی تجربه نیاز دارید اما از روش‎های دیگر مطمئن‎تر بوده و در صورت کسب تجربه کافی، ضریب خطای بسیار پایینی دارد، توجه به جنس نخ و الیاف به کار رفته در فرش است که کیفیت و دوام آن را تعیین خواهد کرد.

در واقع در فرش‎های دستباف از نخ و الیاف با درصد پنبه بیشتر استفاده شده که به همین خاطر نتیجه نهایی با کیفیت‎تر و دوام و ماندگاری آن بیشتر خواهد بود اما در فرش ماشینی برای به‎صرفه‏تر شدن فرآیند تولید، از الیافی معمولی استفاده شده و نتیجه کار قابل مقایسه نیست!

فرش دستباف تقلبی را چگونه تشخیص دهیم؟

حال که از تفاوت فرش دستباف و ماشینی گفتیم، بد نیست تا به عرضه فرش‎های دستباف تقلبی نیز اشاره کنیم که در سالیان اخیر رشد چشمگیری داشته و در صورت تشخیص اشتباه، پول خود را هدر خواهید داد!

در فرش‎های دستباف تقلبی معمولا عرض و طول طرفین با هم برابر نیست و از این رو یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص فرش دستباف تقلبی، توجه به ابعاد و تناسب آن‎ به حساب می‌آید؛ همچنین بررسی الیاف و جنس فرش نیز بسیار مهم است که البته به تجربه بالایی نیاز دارد.

از دیگر روش‎های تشخیص فرش دستباف تقلبی نیز می‎توان به بررسی نقشه و تقارن و پرهیز از خرید مدل‎های کاملا متقارن و بی‌عیب و نقص اشاره کرد و یا توجه به رنگ طبیعی فرش و آزمایش آن از طریق کشیدن پارچه سفید خیس روی فرش که اگر رنگ گرفت با فرشی تقلبی و به اسم دستباف طرف هستید!